NRC Handelsblad, 22 December 2009
Indonesië werd onafhankelijk in 1945. Erken dit
Gepubliceerd: 22 december 2009 14:39 | Gewijzigd: 22 december 2009 14:54
Nog steeds is Nederland officieel van oordeel dat Indonesië pas in 1949 onafhankelijk werd. Maar Indonesiërs denken daar zelf anders over. Kom hen toch eens tegemoet.
Gepubliceerd: 22 december 2009 14:39 | Gewijzigd: 22 december 2009 14:54
Nog steeds is Nederland officieel van oordeel dat Indonesië pas in 1949 onafhankelijk werd. Maar Indonesiërs denken daar zelf anders over. Kom hen toch eens tegemoet.
Door Adriaan van Dis, Nelleke
Noordervliet, Geert Mak e.a.
Over de gebeurtenissen in Indonesië in de jaren 1945-1949 en de gevolgen daarvan is in de afgelopen zestig jaar in Nederland een officiële verhaallijn gevolgd, gebaseerd op de beslissing van de toenmalige regering om de Republiek Indonesië niet te erkennen en te trachten de soevereiniteit van Nederland met militaire middelen te handhaven. Behalve die officiële verhaallijn is er een ander verhaal: dat van de tegenstanders van het regeringsbeleid, het verhaal van de bevolkingsgroepen die door de gebeurtenissen tussen wal en schip vielen, het verhaal van discriminatie en uitsluiting, het verhaal van gruwelijkheden aan beide kanten, het verhaal van het zoeken naar de waarheid.
Het is tijd om die twee lijnen bijeen te brengen en een plaats te geven in de gezamenlijke geschiedenis, een plaats die rekening houdt met het recht van een volk zelf te beslissen over het moment de eigen onafhankelijkheid af te kondigen. Daarom hebben wij een verzoek aan de Nederlandse regering opgesteld, dat als volgt luidt:
Regering!
Over de gebeurtenissen in Indonesië in de jaren 1945-1949 en de gevolgen daarvan is in de afgelopen zestig jaar in Nederland een officiële verhaallijn gevolgd, gebaseerd op de beslissing van de toenmalige regering om de Republiek Indonesië niet te erkennen en te trachten de soevereiniteit van Nederland met militaire middelen te handhaven. Behalve die officiële verhaallijn is er een ander verhaal: dat van de tegenstanders van het regeringsbeleid, het verhaal van de bevolkingsgroepen die door de gebeurtenissen tussen wal en schip vielen, het verhaal van discriminatie en uitsluiting, het verhaal van gruwelijkheden aan beide kanten, het verhaal van het zoeken naar de waarheid.
Het is tijd om die twee lijnen bijeen te brengen en een plaats te geven in de gezamenlijke geschiedenis, een plaats die rekening houdt met het recht van een volk zelf te beslissen over het moment de eigen onafhankelijkheid af te kondigen. Daarom hebben wij een verzoek aan de Nederlandse regering opgesteld, dat als volgt luidt:
Regering!
Erken 17 augustus 1945
als de datum van de Indonesische onafhankelijkheid!
Op 17 augustus 1945 proclameerden Soekarno en Hatta de onafhankelijkheid van Indonesië.
De soevereiniteitsoverdracht door Nederland vond vier jaar later plaats op 27 december 1949 in het Paleis op de Dam en in het paleis van de gouverneur-generaal aan het Koningsplein te Jakarta. In de tussenliggende jaren voerde Nederland een steeds uitzichtlozer politiek en militair offensief.
Op 17 augustus 1945 proclameerden Soekarno en Hatta de onafhankelijkheid van Indonesië.
De soevereiniteitsoverdracht door Nederland vond vier jaar later plaats op 27 december 1949 in het Paleis op de Dam en in het paleis van de gouverneur-generaal aan het Koningsplein te Jakarta. In de tussenliggende jaren voerde Nederland een steeds uitzichtlozer politiek en militair offensief.
Op
17 augustus 2005 sprak minister Bot, toenmalig minister van Buitenlandse Zaken,
aanwezig bij de viering in Jakarta van 60 jaar onafhankelijkheid, een
spijtbetuiging uit, die door de Indonesische regering is opgevat als een
impliciete erkenning door Nederland van deze datum als de datum van
onafhankelijkheid. De Nederlandse regering echter heeft tot op de dag van
vandaag deze slechts politiek en moreel geaccepteerd.
Het ontbreken van volledige politieke erkenning door Nederland is een historische nalatigheid die wij onrechtvaardig achten jegens het Indonesische volk. Het feit dat de Indonesische regering zelf met begrip voor Nederlandse gevoeligheden niet aandringt op politieke erkenning, neemt die onrechtvaardigheid niet weg.
Veel Nederlanders, vooral uit de generaties die nog nauwe banden hebben met Indonesië, willen deze al zestig jaar bestaande nalatigheid wegnemen. Als het niet gedurende hun leven plaatsvindt, zal het in de vergetelheid raken en door jongere generaties als afgedaan worden beschouwd.
De gevoeligheid van de veteranen voor deze kwestie is zeer begrijpelijk; zij hebben zware offers gebracht in opdracht van de toenmalige Nederlandse regering.
Eind dit jaar is het zestig jaar geleden dat Nederland de soevereiniteit aan de Verenigde Staten van Indonesië overdroeg. Dat is een uitstekend moment om 27 december 1949 voortaan te zien als de datum waarop de soevereiniteit haar juridisch beslag kreeg, daarbij volledig erkennend dat de onafhankelijkheid al vanaf 17 augustus 1945 een politiek feit is. Wij beschouwen daarmee de proclamatie van Soekarno en Hatta als een rechtmatige politieke daad; het Indonesische volk heeft immers zelf bepaald wanneer het onafhankelijk is geworden.
Met expliciete politieke erkenning nu kan ook het gevoel weggenomen worden dat het Nederland van nu zich nog steeds identificeert met de opstelling van de Nederlandse regering toen.
De betrekkingen tussen Indonesië en Nederland zijn goed en ontwikkelen zich voorspoedig. De president van Indonesië zal ons land komend voorjaar bezoeken. Bij die gelegenheid zou de expliciete politieke erkenning door Nederland van 17 augustus 1945 als onafhankelijkheidsdatum een passend welkom zijn. Dat kan natuurlijk ook 65 jaar na dato, op 17 augustus 2010.
/Peter de Reuver, Nico Schulte Nordholt, Nelleke Noordervliet, Adriaan van Dis, Joty ter Kulve, Claudine Helleman, Norbert van den Berg, Jan Hendrik Peters. Comité van aanbeveling: Hans Blom, Theo van Boven, Peter Broekveldt, Frances Gouda, Rudy Kousbroek, Susan Legêne, Ad van Liempt, Geert Mak, Ulli d’Oliveira, Gert Oostindie, Pamela Pattynama, Henk Schulte Nordholt, Erry Stoové, Elsbeth Locher-Scholten. /
Het ontbreken van volledige politieke erkenning door Nederland is een historische nalatigheid die wij onrechtvaardig achten jegens het Indonesische volk. Het feit dat de Indonesische regering zelf met begrip voor Nederlandse gevoeligheden niet aandringt op politieke erkenning, neemt die onrechtvaardigheid niet weg.
Veel Nederlanders, vooral uit de generaties die nog nauwe banden hebben met Indonesië, willen deze al zestig jaar bestaande nalatigheid wegnemen. Als het niet gedurende hun leven plaatsvindt, zal het in de vergetelheid raken en door jongere generaties als afgedaan worden beschouwd.
De gevoeligheid van de veteranen voor deze kwestie is zeer begrijpelijk; zij hebben zware offers gebracht in opdracht van de toenmalige Nederlandse regering.
Eind dit jaar is het zestig jaar geleden dat Nederland de soevereiniteit aan de Verenigde Staten van Indonesië overdroeg. Dat is een uitstekend moment om 27 december 1949 voortaan te zien als de datum waarop de soevereiniteit haar juridisch beslag kreeg, daarbij volledig erkennend dat de onafhankelijkheid al vanaf 17 augustus 1945 een politiek feit is. Wij beschouwen daarmee de proclamatie van Soekarno en Hatta als een rechtmatige politieke daad; het Indonesische volk heeft immers zelf bepaald wanneer het onafhankelijk is geworden.
Met expliciete politieke erkenning nu kan ook het gevoel weggenomen worden dat het Nederland van nu zich nog steeds identificeert met de opstelling van de Nederlandse regering toen.
De betrekkingen tussen Indonesië en Nederland zijn goed en ontwikkelen zich voorspoedig. De president van Indonesië zal ons land komend voorjaar bezoeken. Bij die gelegenheid zou de expliciete politieke erkenning door Nederland van 17 augustus 1945 als onafhankelijkheidsdatum een passend welkom zijn. Dat kan natuurlijk ook 65 jaar na dato, op 17 augustus 2010.
/Peter de Reuver, Nico Schulte Nordholt, Nelleke Noordervliet, Adriaan van Dis, Joty ter Kulve, Claudine Helleman, Norbert van den Berg, Jan Hendrik Peters. Comité van aanbeveling: Hans Blom, Theo van Boven, Peter Broekveldt, Frances Gouda, Rudy Kousbroek, Susan Legêne, Ad van Liempt, Geert Mak, Ulli d’Oliveira, Gert Oostindie, Pamela Pattynama, Henk Schulte Nordholt, Erry Stoové, Elsbeth Locher-Scholten. /
With Ad van Liempt.Hilversum, December 2005
With Prof. Henk Schulte Nordholt, Leiden, October 2007
*******
Open brief aan minister Bot:
Erken datum
Indonesische onafhankelijkheid
05-08-2005 • Minister Bot woont op 17 augustus in Jakarta de
zestigste viering bij van de onafhankelijkheidsdag van Indonesië. SP-Kamerlid
Krista van Velzen vraagt de minister in een open brief verder te gaan en
eindelijk deze datum te erkennen als de datum van de Indonesische
onafhankelijkheid. Ook moet Bot voor de politionele acties namens Nederland
excuses aanbieden aan de Indonesische bevolking.
Geachte minister,
Enigszins verrast maar zeker verheugd vernam ik dat u besloten heeft aanwezig te zijn bij de vieringen van de zestigjarige Indonesische onafhankelijkheid. Verrast, omdat de verschillende kabinetten tot nu toe altijd erg verkrampt omgingen met het al dan niet erkennen van de datum van 17 augustus 1945 als de dag waarop Indonesië onafhankelijk werd.
Dat is niet onbegrijpelijk: erkenning van deze datum als onafhankelijkheidsdag betekent dat de Nederlandse regering erkent dat er een verkeerde keuze is gemaakt door van 1947 tot 1949 met grootschalige militaire operaties te pogen het land als kolonie te behouden. Ook kan erkenning van de onafhankelijkheidsdag slecht vallen bij Indië-veteranen, die in naam van het vaderland naar Indonesië werden gezonden. Velen deden dat niet eens uit vrije keus. Zij gingen als dienstplichtige, maar wel in de veronderstelling een rechtvaardige militaire actie uit te voeren. Ik ben dan ook verheugd dat u heeft besloten het traditionele gekrakeel achter u te laten en op 17 augustus in Jakarta aanwezig te zijn.
Tot mijn verbazing vernam ik echter dat uw aanwezigheid niet betekent dat Nederland 17 augustus nu officieel als onafhankelijkheidsdag erkent. U gaat dus wel naar Indonesië om te vieren dat het zestig jaar onafhankelijk is van Nederland, maar u wilt dit niet officieel erkennen! Ik denk dat deze dubbelhartige houding nergens voor nodig is. U zult het met mij eens zijn dat de Indonesische bevolking het volste recht had de onafhankelijkheid uit te roepen. De politionele acties van 1947-1949 zijn naar mijn mening een historische misstap geweest, die ten koste ging van vele duizenden mensenlevens aan Nederlandse en Indonesische zijde. Daarnaast ligt er een nieuw feit, namelijk dat woordvoerders van de verschillende verenigingen van Indië-gangers aangeven dat uw aanwezigheid bij de vieringen absoluut niet zo gevoelig ligt als in het verleden, al was het maar omdat hun hoge leeftijd zorgt voor meer berusting. Al met al denk ik dat de tijd rijp is om in het reine te komen met fouten uit het Nederlandse koloniale verleden.
Ik wil bij deze een beroep op u doen er voor te zorgen dat uw aanwezigheid bij de onafhankelijkheidsviering een ware kentering in de Nederlandse houding wordt ten opzichte van het verleden met Indonesië. Erken 17 augustus officieel als de enige en echte onafhankelijkheidsdag en biedt namens de Nederlandse regering uw excuses aan de Indonesische bevolking aan voor het leed dat zij heeft ondervonden door de politionele acties. Tegelijkertijd zou u een bijeenkomst moeten organiseren met Indië-veteranen om hen duidelijk te maken dat het aanbieden van excuses aan de Indonesische bevolking niet zozeer een veroordeling inhoud van het handelen van deze Indië-veteranen, maar gezien moet worden als het afkeuren van een besluit van een regering om tegen beter weten in mensenlevens te offeren voor het in stand houden van een koloniale ambitie. Op deze manier kan dit boek, met een niet al te fraaie episode uit de Nederlandse geschiedenis, eindelijk gesloten worden.
Hoogachtend,
Krista van Velzen, lid van de Tweede Kamer voor de SP
(Deze open brief is op 4 augustus 2005 gepubliceerd in de Haagsche Courant)
http://www.sp.nl/nieuwsberichten/2888/050805-open_brief_aan_minister_bot_erken_datum_indonesische_onafhankelijkheid.html
With Krista van Velzen, Tweede kamer, Den Haag, April 2008
********
Oppositie wil erkenning 17 augustus
UTRECHT - 05/08/05 - (Novum) - Nederland
moet 17 augustus erkennen als officiële onafhankelijkheidsdatum van Indonesië.
Dat vinden de fracties van de PvdA en de SP in de Tweede Kamer. SP-Kamerlid
Krista van Velzen roept minister van Buitenlandse Zaken Ben Bot (CDA) vrijdag
in een open brief op de datum officieel te erkennen. Haar PvdA-collega Bert Koenders deed datzelfde vorig jaar februari.
Bot woont dit jaar de vieringen rond de Indonesische onafhankelijkheidsverklaring bij. Hij is de eerste Nederlandse bewindsman die dat doet. Van Velzen en Koenders vinden dit de ideale gelegenheid om 17 augustus officieel te erkennen.
Van Velzen zegt verbaasd te zijn dat Bot de onafhankelijkheidsviering bijwoont, terwijl de Nederlandse regering de datum niet erkent. Bot moet volgens haar excuses aanbieden voor de slachtoffers die tijdens de politionele acties aan Indonesische zijde zijn gevallen. "De tijd is rijp om in het reine te komen met fouten uit het Nederlandse koloniale verleden", zegt Van Velzen in haar brief.
Koenders vindt dat Bot bij het bezoek aan Indonesië 'de ruimte moet nemen om een heldere verklaring namens Nederland af te leggen'. Daartoe moet Bot de Indonesische media opzoeken, vindt de sociaal-democraat. Vorig jaar zei de minister, zelf geboren in de voormalige kolonie, 'sympathiek' te staan tegenover de oproep van Koenders.
De Indonesische nationalist Soekarno riep op 17 augustus 1945 de Indonesische onafhankelijkheid uit. Vier maanden later, op 27 december 1945, droeg de Nederlandse regering officieel de macht over. Nederland heeft 17 augustus nooit als officiële onafhankelijkheidsdatum erkend. Het is een gevoelig onderwerp bij oud-militairen. Zij vinden dat Nederland destijds de plicht had militair op te treden tegen de Indonesische vrijheidsstrijders en de orde te handhaven middels politionele acties.
De stichting Platform van Veteranen zegt in een reactie dat de aanwezigheid van Bot bij de vieringen in Indonesië niet meer zo gevoelig ligt als in het verleden. Zestig jaar na dato verzetten de oud-strijders zich niet meer tegen een eventuele erkenning van 17 augustus als datum, zegt Albert Blok, vice-voorzitter van de organisatie, op eigen titel.
Tiscali/Novum
http://www.tiscali.nl/content/article/nbinn/305105.htm
With Bert Koenders and Angelien Eijsink (booth PvdA), Tweede Kamer, Den Haag, December 15, 2005
********
No comments:
Post a Comment